Wat doet een coach?

Een vraag die mij in mijn werk heel veel bezig houdt is de vraag "Wat heb ik nou eigenlijk gedaan?" Dat lijkt misschien een rare vraag als je hem bekijkt vanuit het standpunt dat ik niet weet wat ik doe. Dat is echter geenszins het geval. Wat wel het geval is, is dat ik als coach gesprekken voer. Tijdens die gesprekken praat ik vanuit wie ik ben, waar de situatie op dat moment om vraagt. Een heel natuurlijk gesprek waarin ik niet bezig ben met het zijn van een coach. En toch gebeurt er van alles naar aanleiding van die gesprekken.

Dat maakt het de moeite waard om te kijken naar de keuzes die ik tijdens zo'n gesprek maak. Daarvoor lees ik behoorlijk veel. Dat lezen levert mij herkenning op. Begrip. Daar leer ik nieuwe dingen van. En zo is dat een constante cirkel die plaats vindt. Want daardoor maak ik weer andere keuzes, voer ik andere gesprekken en ga ik weer op zoek naar wat er gebeurd.

Vaak wordt mij gevraagd wat een coach doet. Meestal beantwoord ik die vraag vanuit een standaard definitie van een coach. Als ik echter ga kijken vanuit wat er in mijn gesprekken gebeurd, vanuit het proces waar ik dagelijks in verkeer, dan wordt het een heel ander antwoord.

Je kan die vraag vanuit het begin en eindpunt beantwoorden. Dan komt er iemand met een vraag, een situatie, een probleem en aan het eind van de coaching zijn er stappen in het vraagstuk of de situatie gezet, is het probleem grotendeels opgelost. Over het algemeen zijn mensen nog niet klaar. Want het leven gaat verder. Er komen nieuwe dingen en de omstandigheden veranderen en met jezelf bezig zijn is een constant proces. Waar ik mezelf vaak aan afmeet zijn de ogen van iemand die komt. Meestal kan ik daar behoorlijk aan zien of het leven een vorm neemt waar iemand zich lekker bij voelt.

Het begin en het eind van de coaching vertellen echter nog niets over de inhoud van de coaching. In een boek dat ik laatst aan het lezen was over Ken Wilber kwam ik een zienswijze tegen die mijn coaching dicht benadert. De coaching die ik doe gaat over groei. In dat boek werd dit beschreven als een proces van differentiatie en integratie. Differentiatie wordt hier benoemd als het losmaken van het stadium (situatie) waar je je in bevindt en integratie het nieuwe stadium (de nieuwe situatie) weer tot eenheid maken met het voorgaande stadium (de voorgaande situatie). Als voorbeeld daarbij werd een kind gegeven dat pas met zijn lichaam kan omgaan als het zich daarvan gedifferentieerd heeft. Pas op het moment dat je het niet meer bent, maar het kan zien, je je ervan bewust bent, kun je er mee leren omgaan.

In mijn werk kom ik dat veel tegen. Zo kan ik een cliënt die heel erg in het "Nu" zit (dat is natuurlijk de ultieme richting waar volgens de literatuur iedereen op dit moment aan moet werken) erg verbinden aan het verleden en de toekomst. Of een cliënt die erg spiritueel is vooral verbinden aan het aardse (ga koffie drinken, TV kijken, vergeet meditatie, etc.). Juist door de andere kanten te bekijken, door afstand te nemen ga je een nieuwe blik op je leven of de situatie ontwikkelen, dat is differentiatie. Hier mee om leren gaan, dit een plek in je leven geven is integratie.

Zelf noem ik dat soms verwarring creëren. In de verwarring gaan mensen op zoek. En juist dat op zoek gaan is een dynamisch proces waarin je stappen vooruit maakt.
Dat klinkt allemaal als een erg psychologische benadering van coaching. Maar het zijn zeker geen psychologische sessies. En een psycholoog ben ik ook niet, maar een coach.

Voor mij is het verschil daarbij dat ik als coach ook een heel concrete benadering heb. Advies geef. Meedenk. Over de concrete situatie die voor ons ligt. Als coach kijk ik ook erg naar de vorm van het leven. De inrichting. Wat zou je kunnen doen om daar iets aan te veranderen? Mensen komen meestal met de vraag om iets anders. Waarom zou je immers een coach opzoeken als je alles bij het oude zou willen laten? Voor mij is dat een vraag om beweging. Mensen komen met een vraag om weer in het arbeidsproces te reïntegreren, om uit hun patroon van werkdruk stress en burnout te stappen, om hun loopbaan in ogenschouw te nemen en beslissingen daarover te nemen, om iets aan hun relatie te doen, om met hun persoonlijke ontwikkeling bezig te zijn, om hun bedrijf een wending te geven. Die vraag vereist een blik op hoe je je als mens tot de situatie verhoudt, maar ook om een concrete aanpak van de situatie.

Eigenlijk loop ik als coach een tijdje met iemand mee. Niet alleen om op psychologisch gebied iets toe te voegen, maar ook om heel concreet te kijken wat je kan doen om jezelf uit de situatie waar je in zit los te maken en daar op een andere manier mee om te gaan. Of dat nou een zakelijk probleem is, een gezondheidsvraagstuk of een persoonlijke aangelegenheid.